E-ticaret veya diğer adıyla elektronik ticaret, 1995 yılından sonra hayatımıza girmiş olan bir kavramdır. E-ticaret, ticaretin dijital ortamlarda yapılması demektir ve markaların ürünleri ve hizmetleri genellikle e-ticaret sitelerinde satılmaktadır. Ürünlere ait tanıtım, satış ve ödeme süreçleri de internet üzerinden online bir şekilde gerçekleştirilmektedir. E-ticaret dünyanın en hızlı büyüyen sektörleri arasındadır ve günden güne elektronik ticarete olan ilgi ve alaka artmaktadır.
Dünya E-Ticaret Tarihi
Elektronik ticaret kavramı, internet kullanımının artış gösterdiği 1995 yılının ardından ortaya çıkmış ve 2000’li yıllarda dünyaya yayılım göstermeye başlamıştır. Ticaretin elektronik ortamlara taşınma nedenlerinden birisi serbest ticaretin başlaması, diğeri ise internet kullanımı sayesinde bilgi iletişiminde kolaylaşma olmasıdır.
İnternetten ilk kez satış, 1970’li yıllarda yapılmıştır. Dünya e-ticaret tarihçesine bakıldığı zaman, Stanford Üniversitesi’nde okuyan öğrencilerin Massachusets öğrencilerine, yapay zekalar ve arpanet hesapları üzerinden ilk kez satış yaptığı bilinmektedir. Günümüzdeki gibi e-ticaret ise ilk kez 1994 yılında yapılmıştır. Frank Carney ve Dan Carney tarafından 1958 yılında kurulmuş olan Pizza Hut, bu tarihlerde ilk kez internet üzerinden pizza satışı yapmış ve bu firma dünyanın ilk e-ticaret yapan firması unvanını almaya hak kazanmıştır.
E-ticaret Pizza Hut ile başlamıştır. 1995 yılında Amazon ve Ebay gibi şirketlerin de internet üzerinden satış yapması, e-ticaretin hızlı bir şekilde gelişmesine olanak tanımıştır. Özellikle de Amazon firmasının sahibi Jeff Bezos şu an dünyanın en zengin insanları arasında yer almaktadır. 2000’li yıllara gelindiğinde ise teknolojideki ve internet hizmetlerindeki gelişme sayesinde e-ticaret de değişik bir boyuta geçmiş ve gelişmiştir.
Artık tüketicilerin de büyük bir bölümü internet üzerinden alışveriş yapmaya başlamıştır. Satıcıların bir çoğu da artık internet üzerinde satışa geçmeye başlamıştır. E-ticaret hacmi çok hızlı bir şekilde gelişim göstermiş ve Aliexpress, Alibaba Group, ETSY gibi markalar sayesinde e-ticaret dünya üzerinde hızla büyümeye devam etmiştir.
2014 yılında dünya e-ticaret hacmi 1.336 trilyon dolar olarak tarihe geçmiş ve 2015 yılında bu tutar 1548 trilyon dolar olurken, 2016 ylında ise 1845 trilyon dolar olmuştur. 2019 yılında ise 3.535 trilyon doları bulmuştur. Dünya e-ticaret tarihine bakıldığında her yeni teknolojik gelişmenin e-ticaret üzerinde olumlu etkisi bulunduğu görülmektedir. Özellikle de mobil cihazlara geçişle herkesin internet kullanımının artması gibi unsurlar e-ticaretin hızla büyümesini ve yayılımını sağlamıştır. 2019 yılında ortaya çıkan COVİD-19 virüsüyle de e-ticarette büyük bir sıçrama olmuş ve günümüzün en popüler sektörleri arasında yerini almıştır.
Türkiye E-Ticaret Tarihi
Türkiye e-ticaret ile 1997 yılında tanışmıştır. İlk e-ticaret kavramı Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu tarafından yapılan bir toplantıda kullanılmıştır. 1997 yılında ülkemizde altyapı yetersizliği, internete güvenememe, ve bilgisayarın yaygınlaşmamış olması gibi sebepler yüzünden Türkiye’de yapılan e-ticaret girişimleri dünyadaki kadar hızlı büyüme göstermemiştir. Türkiye’de e-ticaret gelişimi 2007 yılı itibariyle başlamıştır.
Türkiye’de mobil cihaz kullanımının artması, kredi kartı kullanımı, genç nüfus, nüfusun dinamikleşmesi ve internetin yaygınlaşması gibi etkenlerle e-ticaret sektörü büyümeye başlamıştır. Türkiye’de en çok kadınların ve genç nüfusun internetten alışveriş yaptığı bilinmektedir. Etbis yani Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi, Türkiye’de e-ticaret gelişimine katkı sağlayan önemli faktörlerden birisidir. Türkiye’de e-ticaret tarihinde çok önemli bir rolü bulunan Etbis sayesinde, internet alışverişlerinde güvenli ortam imkanı sağlanmıştır. 1 Aralık 2017 yılında açılan Etbis sayesinde;
- Türkiye’deki e-ticaret yapan işletmeler kayıt altına alındı.
- E-ticaret istatistikleri tutulmaya başladı.
- Kullanıcılar için mesafeli satış sözleşmesi, gizlilik politikası, kvkk gibi sözleşmeler hazırlandı ve politikalar yürürlüğe girdi.
COVİD-19 Döneminde E-Ticaret
COVİD-19 virüsü kısa süre içinde tüm dünyayı etkisi altına almıştır ve bu süreçte devlet tarafından uygulanan çeşitli politikalar, sokağa çıkma yasağı, ve karantina gibi uygulamalar birey ve toplumun günlük yaşantılarında değişikliklere sebep olmuştur. Özellikle de insanların alışveriş alışkanlıklarının değişmesi üzerinde etkisi bulunan bu virüs sayesinde, daha önce internet üzerinden hiç alışveriş yapmayan kişiler bile e-ticaret üzerinden alışveriş yapmaya başlayarak bu sayı milyonlara ulaşmıştır. Bu sayede e-ticaret tarihinde hiç görülmeyen bir sıçrama yaşanmıştır. Bu dönem Türkiye’de e-ticaret sektöründe f oranında büyüme gerçekleşmiştir. Birçok sektöre büyük zararlar veren COVİD-19’un e-ticaret sektörüne ise büyük yararı dokunmuştur.
E-Ticaret Ve Bilişim Teknolojileri
Bilgisayar, bilim ve iletişim alanındaki tüm gelişmeler e-ticaret sektörünü doğrudan etkilemektedir. Bilgi teknolojileri ” bilginin üretilmesi, saklanması, taşınması ve hizmete sunulması gibi anlamlar taşımaktadır. Özellikle yazılım ve donanım gün geçtikçe daha fazla gelişim göstermekte ve önem kazanmaktadır. Bu iletişim alanında yaşanan tüm gelişmeler bilginin daha kolay ve daha hızlı yayılmasına fayda sağlamaktadır.
Küreselleşme ve E-Ticaret
Küreselleşme kavramı, ülkeler arasında ekonomik, hukuksal, sosyal, siyasal ve kültürel alanlardaki gelişme, farklı toplum yapılarının daha iyi tanınmaya başlanması, uluslararası ilişkilerin geliştirilmesi gibi bağlantıları içermektedir. Küreselleşme sınırları ortadan kaldırarak bilgi aktarımı ve ticaret sektörünün dışa dönük olarak atılım yapmasına da neden olmuştur. Bu sayede yabancı sektörlerden de alış veriş yapabilme imkanı oluşturarak küresel rekabete sebebiyet vermiştir. Küresel rekabet sayesinde ürünler hızla geliştirilmeye başlanarak, e-ticaret adına olumlu gelişmeler yaşanmıştır.
E-Ticaret Sitelerinin Güvenliği
İnternet üzerinden alışveriş yapmayı tercih eden tüketiciler alışveriş yaptıkları sitelerin özellikle güvenilir siteler olmasına dikkat etmektedir. Bu sebeple e-ticaret ortamının olumlu yönde gelişimi için güvenlik kavramı büyük önem taşımaktadır. E-ticaret site tasarımı, güvenli ödeme sistemleri, SSL sertifikası kullanımı, güvenli e-ticaret altyapısı bulunması, güven damgası ve ödeme sayfası tasarımları gibi unsurlar, e-ticaret sitelerinin tüketicilerin gözünde güvenilir görünmesi açısından oldukça önem taşımaktadır.
Zaten incelendiği zaman görülmektedir ki genellikle profesyonel olarak kurulmuş, SSL sertifikası ve güvenli ödeme sistemlerine sahip e-ticaret siteleri daha çok satış yapmaktadır. Bu nedenle kurulacak e-ticaret sitesinde tüm bu özellikler göz önünde tutulmalı ve ona göre profesyonel bir şekilde oluşturulmalıdır.
Elektronik Ticaretin Olumlu Etkileri
- E-ticaret faaliyetleri, elektronik iletişimi arttırmıştır. Tüm işletmelere daha kolay bir yoldan ve ucuz bir şekilde ulaşma imkanı tanımaktadır. Birçok işletme için de bir satış mağazası kurmadan ürünlerini pazarlayabilme imkanı sağlamıştır.
- Ticari işlemlerin elektronik ortamda yürütülmesi, zamanın etkin kullanılmasını sağlar.
- Pazar talebindeki değişikliklere hızla yanıt verebilme imkanı sağlamaktadır.
- Uluslararası ticaretten daha çok pay alınmasını mümkün hale getirmiştir.
- Rekabeti arttırarak ürün gelişimi konusunda önemli etkiler yapmıştır.
- Tüketiciler için nakliye masrafları ve işlem maliyetlerini düşürmüştür.
- Tüketiciler online pazar sayesinde aradıkları ürünleri kolayca bulabilme ve ürünleri birbirleriyle karşılaştırma imkanına kavuşmuştur.
- Fiziksel engellerin ve zamanın ortadan kalkması elektronik ticaret sayesinde birçok tüketicinin küresel piyasaya girmesini sağlayarak, yüksek hız ve çeşitlilik gibi konularda çok yoğun bir rekabet ortamı oluşturmuştur.
- Ürünlerin sipariş edilmesi ve teslimi arasında geçen süre en az düzeye inmekte ve zaman kaynaklı maliyetler ile stok maliyetleri düşmektedir.
- Pek çok işletme e-ticaret sayesinde fiziksel yatırıma girmeden ve bir satış mağazası kurmadan ürünlerini kolaylıkla pazarlayabilme ve daha geniş kitleye ulaştırabilme hatta uluslararası düzeyde satış yapabilme imkanı da bulmaktadır.
- Yeni tüketici memnuniyeti ve yeni işgücü profilleri de e-ticaret sayesinde yaşanan olumlu gelişmelerdendir.
”Karbon Ayak İzi Nedir?” içeriğimizin detaylarına buradan ulaşabilirsiniz!
