Yapay zekânın (AI) toplum üzerindeki etkisi hiç bu kadar belirgin olmamıştı. Stanford Üniversitesi İnsan Merkezli Yapay Zekâ Enstitüsü (HAI), her yıl olduğu gibi bu yıl da AI Index (Yapay Zekâ Endeksi) raporunu yayımladı. Rapor, yapay zekânın teknik ilerlemelerini, ekonomik etkilerini ve toplumsal sonuçlarını veriye dayalı şekilde analiz ederek, politika yapıcılara ve iş dünyasına yön gösteriyor.
Bu yılın en dikkat çekici yeniliği ise 2025 AI Index Raporu’nun ilk kez resmi olarak Çince yayımlanması. Peki 2025 raporu bize ne söylüyor? Gelin, öne çıkan 12 başlığa birlikte bakalım. 👇
1️⃣ Yapay Zekâ Zorlu Testlerde Hızla İlerliyor
Yeni kıyaslama testleri (MMMU, GPQA, SWE-bench) ile AI sistemlerinin performansı sadece bir yılda büyük sıçrama yaptı.
- MMMU: +18.8 puan
- GPQA: +48.9 puan
- SWE-bench: +67.3 puan
Ayrıca, yapay zekâ artık yüksek kaliteli video üretiminde ve programlama görevlerinde insanlarla rekabet edebilecek seviyeye geldi.
2️⃣ Yapay Zekâ Artık Hayatın Bir Parçası
Sağlık, ulaşım ve günlük hizmetler AI ile yeniden şekilleniyor.
- FDA onaylı yapay zekâ destekli tıbbi cihaz sayısı 2015’te 6 iken 2023’te 223’e çıktı.
- Otonom araçlar artık test aşamasını geçti: Waymo haftada 150.000 sürücüsüz yolculuk gerçekleştiriyor.
- Baidu’nun Apollo Go filosu ise Çin’in birçok şehrinde hizmet veriyor.
3️⃣ İş Dünyası AI’ye Tamamen Yöneldi
- 2024’te ABD’nin özel yapay zekâ yatırımı 109,1 milyar dolara ulaştı — Çin’in 12 katı, İngiltere’nin ise 24 katı.
- Generatif AI yatırımları %18,7 artarak 33,9 milyar dolara çıktı.
- Şirketlerin %78’i 2024’te AI kullandığını bildirdi (2023’te %55’ti).
4️⃣ ABD Hâlâ Lider, Ancak Çin Farkı Kapatıyor
2024’te ABD merkezli kuruluşlar 40 önemli AI modeli geliştirirken, Çin 15 modelle ikinci sırada yer aldı. Model kalitesi açısından fark hızla kapanıyor: MMLU ve HumanEval testlerinde artık neredeyse eşitler. Ayrıca Çin, AI yayınları ve patentleri konusunda hâlâ lider konumda.
5️⃣ Sorumlu Yapay Zekâ (RAI) Ekosistemi Büyüyor – Ama Dengesiz
Yeni araçlar (HELM Safety, AIR-Bench, FACTS) doğruluk ve güvenlik ölçümünde umut verici olsa da, şirketler arası uygulama farkı büyük. Hükümetler ise daha aktif: OECD, AB, BM ve Afrika Birliği 2024’te şeffaflık ve güvenilirlik ilkelerine dayalı yeni AI çerçeveleri yayımladı.
6️⃣ Küresel AI İyimserliği Artıyor
- Çin %83
- Endonezya %80
- Tayland %77 oranında AI’ı “yararlı” buluyor.
Kanada, ABD ve Hollanda gibi ülkelerde oranlar daha düşük olsa da, genel olarak AI’a duyulan güven her yıl artıyor.
7️⃣ AI Artık Daha Ucuz, Verimli ve Erişilebilir
- GPT-3.5 seviyesindeki bir modelin çalıştırma maliyeti iki yılda 280 kat azaldı.
- Donanım maliyetleri yılda %30 düşerken enerji verimliliği %40 arttı.
- Açık kaynak modellerle kapalı modeller arasındaki performans farkı %1,7’ye kadar indi.
8️⃣ Hükümetler Sahneye Çıktı
2024’te ABD federal kurumları 59 yeni AI düzenlemesi yayımladı. Küresel ölçekte 75 ülkede yasa tasarıları hazırlanıyor. Bazı ülkelerin dev yatırımları:
- Kanada: 2,4 milyar $
- Çin: 47,5 milyar $
- Fransa: 109 milyar €
- Suudi Arabistan: 100 milyar $ (Project Transcendence)
9️⃣ Eğitimde AI Dönüşümü
- Dünyadaki ülkelerin üçte ikisi, K–12 düzeyinde bilgisayar bilimi eğitimini müfredata dahil etti veya planlıyor.
- ABD’de bilgisayar bilimi mezunları son 10 yılda %22 arttı.
- Ancak Afrika gibi bölgelerde altyapı eksiklikleri hâlâ büyük bir engel.
🔟 Endüstri AI Yarışında Öne Geçti
- 2024’te dikkat çeken AI modellerinin %90’ı özel sektörden geldi.
- Eğitim için kullanılan işlem gücü 5 ayda bir, veri setleri 8 ayda bir iki katına çıkıyor.
- Model performans farkı daralıyor — en iyi model ile 10. model arasındaki fark sadece %5,4’e düştü.
Bilim Dünyasında AI Etkisi Tescillendi
- Fizik Nobel Ödülü: Derin öğrenme katkıları
- Kimya Nobel Ödülü: Protein katlanmasında AI kullanımı
- Turing Ödülü: Pekiştirmeli öğrenmeye öncülük
Karmaşık Akıl Yürütme Hâlâ Zorluk Çıkarıyor
AI modelleri, matematik olimpiyatlarında harika sonuçlar verse de, PlanBench gibi karmaşık akıl yürütme testlerinde tutarsız sonuçlar veriyor. Bu da özellikle hukuk ve tıp gibi yüksek doğruluk gerektiren alanlarda güven sorunlarını gündeme getiriyor.
2025 Yapay Zekâ Endeksi Raporu, yapay zekânın yalnızca teknolojik bir dönüşüm değil, toplumsal bir evrim süreci olduğunu gösteriyor. Her geçen yıl AI daha hızlı, daha erişilebilir ve daha etkili hale geliyor. Ancak bu gelişimin adil, etik ve sürdürülebilir olması için hem özel sektörün hem de hükümetlerin sorumluluk alması gerekiyor.
💡 Daha fazla bilgi almak isteyenler için:
Raporun tam metnine ve görselleştirilmiş verilerine Stanford Üniversitesi’nin resmi AI Index 2025 Report sayfasından ulaşabilirsiniz.
👉 2025 AI Index
“AI Dev 25 x NYC: Yapay Zeka Geliştiricileri New York’ta Buluşuyor!” blog yazımızın detaylarına buradan ulaşabilirsiniz!
FounderN Kimdir?
FounderN, girişimcilik dünyasının en güncel haberleri, inovasyon odaklı içerikleri ve ekosistemin her bir parçasına değer katan çalışmalarıyla, faaliyet gösteren dinamik bir dijital medya platformudur. 2020 yılında “Girişim Haberleri” adıyla başlayan serüvenimiz, Eylül 2024 itibarıyla FounderN kimliği ile, girişimcilik ekosisteminin ilham veren dinamik sesi olma yolculuğuna devam ediyor. FounderN; teknoloji, girişim ve yatırım dünyasındaki gelişmeleri yaratıcı ve yenilikçi bir perspektifle sunarak iş dünyasının liderlerini, yatırımcılarını ve girişimcilerini sizlerle bir araya getirir.
FounderN olarak misyonumuz, yalnızca yaşanan son gelişmeleri paylaşmak değil, okurlarımızı bu gelişmelerin aktif bir parçası haline getirmek ve ekosistemin sürdürülebilir büyümesine katkı sağlamaktır. Ekosistemdeki en yeni gelişmelerden haberdar olmak, büyüyen bu topluluğun bir parçası olmak istiyorsanız, bültenimize abone olabilir, sosyal medya hesaplarımızdan bizi takip ederek ilham dolu bu yolculuğa katılabilirsiniz.
Bizimle Keşfetmeye Devam Edin: İlginizi çekebilecek diğer #Gündem Haberleri için tıklayın!
Foundern LinkedIn hesabına buradan ulaşabilirsiniz.
Foundern Instagram hesabına buradan ulaşabilirsiniz.
