Günlük hayatımızda en fazla konuşulan konular arasında olan Startup 2010 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde ortaya çıktı ve hızla dünyanın tamamına yayılmayı başaran bir iş modeli oldu. Türkiye ilk olarak bu iş modelini garipsemiş olsa da zaman ilerledikçe dünyanın en iyi Startup’larını çıkarmayı başardı. Türkiye’den çıkarak dünyanın en iyi Startup’ları arasına girmiş iş modellerini yazımızın ilerleyen bölümlerinde bulacaksınız. Bu nedenle ilk olarak Startup nedir, girişimcilik nedir ve bu ikisi arasındaki farklılıklar nedir bunları inceleyelim.
Startup, insanlara sunduğu hizmeti teknoloji le birleştiren, çok geniş kitlelere hâkim olan, sunduğu hizmetleri en iyi ve en hızlı şekilde kullanıcıların ihtiyaçlarına cevap vererek yeni bir ihtiyacın doğmasını sağlayan, zaman ilerledikçe sürekliliği ve gelişimi paralel devam eden iş modeline denir.
En sade tanımı ile Startup, az zamanda çok hızlı gelişen ve büyüyen şirkettir. Halk arasında girişimcilik ve Startup çok fazla karıştırılmaktadır. Bu nedenle ilk olarak ‘Girişimcilik Nedir’ sizleri bilgilendirelim.
Girişimcilik Nedir?
Girişimcilik, oluşabilecek risklere rağmen kâr elde etmek amacı ile kurulan iş koluna denir. Girişimcilikte yeni bir iş fikri oluşturmak yerine tüketicinin ihtiyaçlarını belirleyerek çözümler üretmesi sonucunda oluşabilecek risklere rağmen iş kolunu hayata geçirmesidir.
Startup ve Girişimcilik Arasındaki Farklar
● Problemlere bakış açıları tamamen farklıdır. Startup çözümü olmayan problemleri bularak bunlara çözüm üretmeye çalışırken, girişimcilikte ise çözümü olan sorunları günümüz şartlarına göre geliştirerek çözmeye çalışır. Ar-ge çalışmaları yaparak günümüz şartlarının ihtiyaçlarını bularak çözümler üretir.
● Startup’da risk oranları çok yüksektir. Ortada olan bir problemin çözümü olmadan o işi ele alır ve hiç denenmemiş olan çözümler üreterek bu işte başarılı olmayı amaçlar. Bu nedenle Startup’lar her zaman başarılı olma eğilimi göstermez. Girişimcilikte ise az risk bulunur. Bunun nedeni ise çözüm üretilen problemleri günümüz şartlarına göre uyarlamak için Ar-ge çalışmaları yürüterek daha az risk alırlar.
● Startup ve girişimcilik arasındaki en belirgin fark ise kâr amacının güdülüp güdülmediği. Girişimcilerin asıl amacı zaten kâr elde etmektir. Son yıllarda girişimcileri kâr amacı gütmek yerine farkındalık yaratma amacındadır. Ayrıca girişimciler farklı alanlarda bağışlar toplayarak elde ettikleri kârları yine farkındalık yaratmak amacı ile kullanarak bu algıyı ortadan kaldırmayı amaçlamaktadırlar.
● Girişimcilerin amacı günümüz şartlarına ayak uyduran iş modelleri üstünde çalışırlar. Lakin yeni nesil girişimciler yeni fikirlere her zaman açık ve teknoloji ve hayatın hızına bağlı olarak hareket ederler.
● Startup ve girişimcilik arasındaki en belirgin farklılıklardan biri ise hitap etme alanlarıdır. Startup ülke ve dünya geneline hitap ederken, geleneksel girişimciler ilk olarak bölgesel alana hitap eder. Ayrıca geleneksel girişimciler hitap ettikleri bölgenin kültürünü ve tüketim alışkınlıkları üzerine hitap ederken, yeni nesil girişimciler ise günümüz çapına ayak uydurarak ülke ve dünya genelinde oluşan problemlere çözüm üreterek yeni farkındalıklar oluşturmayı amaçlar.
Örneğin; yeni bir döner dükkânı açmak girişim olarak ifade edilebilir lakin net olarak Startup değildir. Bunun sebebi ise Türkiye’de kurulan bu Startup’ın dünya genelinde faaliyet göstermesi gerekir. Zaman ilerledikçe dünya genelinde farklı ve yeni şubeler açılacak olsa da girişim olarak kabul edilir.
Hangi Alanlarda Startup bulunur?
İlk olarak aklan gelen Startup’lar teknloji ya da yazılım alanında gelse de bununla sınırlı tutulması imkânsızdır. Mimarlık, Finans Teknolojileri, Tasarım ve Pazarlama alanlarında da kullanıcıların teknoloji ihtiyacına yönelik Startup’lar bulunur.
Türkiye’de Kurulmuş En Başarılı Startup Projeleri
1. Insider: Dünyanın en ünlü markalarına kullanılabilir veriler oluşturarak global alanda pazarlama teknolojilerini daha fazla genişletme konusunda öncü olmaktadır. Insider, bir kullanıcının 1 hafta içerisinde ürün alma eğilimini hesaplar. Yapılan bu ürün alma eğilimleri günlük ya da haftalık olarak raporlanarak ürün satışı konusunda büyük artış yalanmasında öncülük eder.
2. Paraşüt: Şirketin daha büyük olması için bütçesini kontrol etmesi ve ön muhasebe işlemlerinin hatasız olarak yapılması gerekmektedir. Paraşüt, bir şirketin finansal konularına yardımcı olmak ve şirketin fatura takibi, stok takibi, cari hesap takibi, raporlama ve E-fatura gibi alanlarda şirketin ön muhasebe işlemlerini eksiksiz olarak kontrol ediyor.
3. Onedio: Türkiye’de daha önce hayata geçirilmemiş ve bu alanda ilk ve tek sosyal içerik platformu olarak tanımlanır. ODTÜ’de başlayan ve 2012 yılından beri Türkiye’deki en başarılı Startup’ı olarak gösterilmektedir.
4. Iyzico: Türkiye’de ortaya çıkan ve dünyanın en ünlü markaları tarafından kullanılan ödeme sistemidir.
Iyzico ödeme sistemini kullanan bazı önemli markalar;
● Atlas Global
● Zara
● Samsung
● Onedio
● Sahibinden.com
● Modanisa
1. Sinemania: Türkiye’de sinema kültürü en fazla gelişim gösteren alanlardan biridir. Bu nedenle Sinemania, sinemada bulunan filmlerin seanslarını ya da bilet fiyatlarına kolay bir şekilde ulaşma imkânı sağlar. Bunun yanında sinemaya gitmeyi çok sevenler için de avantajlı fiyat imkânı sunmaktadır.
2. Connected2me: İnsanların bilgilerini görmeden birbirleri ile sohbet etme imkânı sunan bir uygulama. Uygulamanın yapımcıları, karşındaki insanın kimliğini bilmeden konuşmanın daha iyi ve rahat hissettirdiği ve çok eğlenceli olduğunu dile getirdi.
3. Scorp: Dünyanın en samimi ve sempatik sosyal medyası olarak tanıtan Scorp, içerik olarak içerisinde binlerce soru ve bu sorular hakkında insanların düşüncelerini öğrenmeyi amaçlayan sosyal medya uygulaması. Ama artık yok.
4. Getir: Android ve iOS telefonlarında uygulaması bulunana Getir, insanların ihtiyaçlarını uygulama içinden bildirerek getirilmesini sağlayan bir uygulama. Bu uygulama hemen hemen her alanda istediğiniz ürünü kısa sürede sipariş verebiliyorsunuz. Özellikle büyükşehirlerde çok fazla kullanılmaktadır.
5. Birbilenesor: Tamamen öğrenciler için açılmış bu uygulama, üniversiteye hazırlanan öğrencilerin ya da herhangi bir bölüm ya da alanda okuyan öğrencilerin çözümüne ulaşamadığı soruların ortak bir alanda toplanarak çözüm yolu bulmasına olanak sağlıyor.
6. Gardorps: Türkiye’nin son yıllarda ortaya çıkmış en iyi Startup iş modeli arasına girmiştir. Evde kullanmadığınız ikinci el ya da tek seferlik eşya ya da kıyafetlerin satıldığı bir uygulama. İlk çıktığı günden günümüze kadar milyonlarca insan tarafından kullanılmaya başlandı ve bu alanda yeni bir Pazar oluşturmayı başardı.
Dünyanın En başarılı Startup Şirketleri
1. Uber: 2019 yılında kurulan ve kısa sürede tüm dünyaya yayılan en başarılı Startup şirketi. Söylentilere göre dünyanın en büyük yatırımı aldığı konuşuluyor. Türkiye’de de faaliyet gösterdikten sonra bir süre yasak getirilmiş olsa da tekrardan hizmet vermeye hazırlanıyor. Uygulama oldukça kolay ve Uber için kullanılan araçlar oldukça lüks bir seyahat imkânı sunuyor.
2. Xiaomi: Çin menşei olan bu şirket, uygun fiyata kullanıcıların ihtiyacına yönelik telefon modelleri üretmeyi başardı. Çok kısa sürede aldığı yatırımlar sayesinde dünyanın en fazla telefon üreticileri arasında girmeyi başardı.
3. Palantir: Amerika Birleşik Devletleri’nin ordusu için kullanılan tüm yazılımları bu Startup şirketi gerçekleştirmektedir. Silikon Vadisi’nde kurulan bu şirket, çok ciddi miktarda yatırım almayı başardı.
4. SnapChat: 2011 yılında kullanıcılara sunulan bu uygulama, fotoğraf ve video çekmenize olanak sağlıyor. Ayrıca başkasına göndermek istediğiniz fotoğrafı belirli bir süreliğine de paylaşma imkânı sunuyor.
5. Flipcart: Dünyanın en ünlü E-ticaret sitelerinin modellerini örnek alarak hazırlana bu E-ticaret uygulaması, Hindistan’ın en önemli şirketleri arasına kısa sürede girmeyi başardı. Bu kadar hızlı değer kazanmasının sebebi Hindistan’ın nüfusunun yoğun olmasının da etkisi var.
6. Pinterest: Görsellerin paylaşıldığı bir sosyal platformdur. Kullanıcılar ilgi alanlarına yönelik haberleri bu uygulama sayesinde resimler aracılığı ile kısa sürede bulabiliyor.
7. Dropbox: Telefon ve bilgisayarlarınız için 2 GB’a kadar ücretsiz depolama alanı sunuyor. Bulut tabanlı yazılımın dünya genelinde 25 milyondan fazla kullanıcısı bulunmakta. Ayrıca 2 GB ücretsiz alan dolduğunda ücret ödeyerek bu alanı yükseltebilme imkânınız da bulunmakta.
8. Airbnb: 2014 yılında dünyanın en iyi Startup şirketi seçilen ve kısa bir dönem ev kiralama uygulaması için kurulmuştur. Kiracı ve ev sahibini bir araya getiren uygulama, aynı zaman da evin odasını kiralama olanağını da sunuyor. Günlük olarak kiralanabilen odalar, ev sahipleri için çok ciddi bir ek gelir elde etmelerine olanak sağlıyor. Özellikle öğrenci ve ülkeyi ziyarete gelen kısa süreli turistlerin en çok tercih ettiği uygulamadır.
9. Didi Chuxing: Çin’de faaliyet gösteren Uber benzeri taksi kiralama uygulaması. Nüfusun yoğun olması sebebiyle yoğun ilgi gösterilen bir Startup şirketidir.
Startup Nasıl Kurulur?
● Dünyanın neresinde olursanız olun bir fikre sahip iseniz bunu hayata geçirmeniz hem zaman olarak hem de maliyet açısından çok zor olacaktır. Aklınızdaki fikir hayata geçirebilmek için sabırlı ve emek vererek zaman içerisinde hayata geçirmeniz gerekir.
● Dünya genelinde kendini ispatlamış Startup şirketlerinin belirli ve farklı aşamaları bulunur. Bu nedenle çevrenizdeki eksikleri gözlemleyerek işe başlamanız gerekir. Örneğin: Uber kurulmadan önce taksiler hem güvenli değildi hem de Uber’de olduğu kadar rahat ve keyifli bir yolculuk imkânı sunmuyordu.
● Aklınızdaki fikri belgeleyerek adımlarınızı atın. Dünyanın en zeki insanı olsanız dahi kafanız belirli bir süre sonra karışmaya başlayacak ve neyi ne zaman yapacağınız konusunda zorlanmanıza neden olacak.
● Fikrinizi bir nesne ya da prototip dönüştürün. Bu sayede fikrinizin ilk adımını atmış olur ve gerçek hayatta da bunu başarabileceğinize inanın.
● Oluşturduğunuz nesneyi ya da prototipi çevrenizdeki insanlara gösterin. Çekinmeden insanların fikirlerini alın ve hayata geçirmeden önce fikir edinin. Elde ettiğiniz fikirleri, prototipini gösterdiğiniz insanların tepkileri ve söylemleri ile ele alarak yeniden tasarlayın.
● Hedefinizden vaz geçmeden çalışın ve yeni fikirler elde ederek fikrinizin genişlemesini sağlayın.
● Emin olduğunuzda şirketinizi kurun ve en resmi adımı atın.
● Yeterli bütçeye sahip iseniz fikrinizi hayata dönüştürün. Eğer bütçeniz yok ise ya güvendiğiniz birini ortak alın ya da yatırım alın. Alacağınız ortağın, projenizde faydalı işler çıkaracağından emin olun ve yılmadan pes etmeden yolunuza devam edin.
● Ürününüzü tasarladıktan sonra insanların beğenisine sunun. Gelen tepkileri ve istekler doğrultusunda eksik noktalarını kapatarak daha iyi bir seviyeye getirin. Ama asla pes etmeyin.
● Paul Graham, Start-up şirketleri haftada ortalama [üyümesi gerektiğini söylemiştir. Eğer bu büyüme yüzdesine ulaştı iseniz Start-up şirketiniz yaklaşık 4-5 yıl içerisinde 20 milyondan fazla kullanıcıya ulaşacaktır. Eğer bu büyüme yüzdesine yakın iseniz, eksikleri tekrardan ele alarak üstünde geçip tekrar satışa ve kullanıcıların beğenisine sunun. Unutmayın pes etmeden ve eksiklerinizi düzelterek giderseniz sonunda başarılı olma olasılığınız her eksikleri düzeltmenizde artacak.
● Dünyanın en başarılı Startup şirketlerinin en büyük ortak noktası eksiklerini kapatarak devam etmeleri. Her eksikten sonra yenileyip üstüne bir fazlasını ekleyerek devam etti. Unutmayın, çevrenize sorun ve daha ne eklenebilir nasıl daha iyi olabilir diye bilgi edinin. Yatırımcı bularak daha iyi yerlere gelebilirsiniz.
Not: Unutmayın, Her Start-up başarılı olamaz.