Instagram’ın erişime kapatıldığı günlerde herkesin aklında şu soru belirdi: “Neden Türkiye’nin kendi sosyal medya platformları yok?“ Ancak aslına bakarsanız bu konu, geçmişte Türk girişimcilerin sık sık kafasını kurcalayan bir konu. Türkiye’de yerli sosyal medya platformları hep vardı; bazıları yükseldi, bazıları battı, bazıları da hâlâ varlığını sürdürüyor.
Bugün, geçmişten günümüze Türkiye’nin en dikkat çeken yerli sosyal medya uygulamalarını mercek altına alıyor ve hangi platformların neden başarılı olup neden başarısız olduğunu inceliyoruz. Kim bilir, belki de bir sonraki Zuckerberg bu sabah metroda yanınızda oturuyordu…
Türkiye’nin Yerli Sosyal Medya Serüveni: Başarılar, Hatalar ve Alınan Dersler
Türkiye’nin dijital dünyada kendi sosyal medya platformlarını oluşturma çabası 2000’lerin başına kadar gidiyor. O dönemlerde küresel sosyal medya devleri henüz Türkiye’de yaygın değilken yerli platformlar popülerleşmeye başlamıştı. Ancak Facebook’un yükselişi, Twitter’ın mikroblog gücü ve YouTube’un video dünyasını ele geçirmesi bu platformları zor durumda bıraktı.
Bazıları adapte oldu, bazıları inovasyon eksikliği nedeniyle battı, bazıları ise hâlâ direnmeye devam ediyor. İşte Türkiye’nin en önemli yerli sosyal medya girişimleri ve hikâyeleri:
1. İlk Türkiye Çıkışlı Video Platformlarından Biri: Scorp
2014 yılında Sercan Işık, İzzet Zakuto, Kaan Uğurlu ve Övünç Dalkıran tarafından kurulan Scorp, o dönem büyük ses getiren yerli bir sosyal medya girişimi oldu. Platform, 15 saniyelik kısa videolar paylaşma özelliğiyle ön plana çıktı ve kısa sürede 25 milyon kullanıcıya ulaştı.
Başlangıçta Reddit ve Quora’nın videolu versiyonu olarak tanımlanan Scorp, zamanla platformunu dönüştürdü ve 2018 yılında canlı yayın, görüntülü sohbet ve mesajlaşma uygulamaları geliştiren bir teknoloji şirketine evrildi.
Scorp’un başarısı, Türkiye’de sosyal medya platformlarının küresel rekabette nasıl büyüyebileceğini gösteren önemli bir örnek olarak tarihe geçti.
2. Ekşi Sözlük: Türkiye’nin Dijital Hafızası
1995 yılında Sedat Kapanoğlu tarafından kurulan Ekşi Sözlük, Türkiye’nin en köklü sosyal medya platformlarından biri olarak günümüze kadar varlığını sürdüren nadir platformlardan biri.
Metin tabanlı olması sebebiyle Twitter ile benzerlik taşıyan Ekşi Sözlük, kullanıcıların diledikleri konular hakkında yorum yapıp tartışmalarına olanak sağlıyor. Ancak platform, yıllar içinde birçok erişim engeliyle karşılaştı.
6 Şubat 2023 depremlerinde, BTK tarafından erişime kapatıldı. Bu engel, yaklaşık bir yıl boyunca devam etti ve 22 Ocak 2024’te kaldırıldı.
Ekşi Sözlük, Türkiye’nin dijital kültürüne damga vurmuş önemli bir topluluk platformu olmaya devam ediyor.
3. İnci Sözlük: Türkiye’nin Mizah Kültürünü Şekillendiren Platform
2009 yılında Serkan İnci ve İsmail Alpen tarafından kurulan İnci Sözlük, o yıllarda internette sansüre karşı olan kullanıcılar için özgürlükçü bir ortam sundu.
Özellikle caps kültürünün öncüsü olarak kabul edilen platform, zamanla büyük bir takipçi kitlesi edindi. 2019 yılında Emin Adanur tarafından satın alınan İnci Sözlük, arayüz değişiklikleriyle günümüzde de 1 milyondan fazla kullanıcıya hizmet veriyor.
4. BTİDER’in Güvenli İletişim Platformu: Dedi
Bilgi Teknolojileri ve İnternet Güvenliği Derneği (BTİDER) öncülüğünde geliştirilen Dedi, güvenlik ve şeffaflık odaklı bir yerli mesajlaşma uygulaması olarak öne çıkıyor.
Dedi, uçtan uca şifreleme sistemiyle kullanıcıların mesajlarını korurken, açık kaynak kodlu yapısı sayesinde şeffaflık sağlıyor. Grup sohbetleri, sesli ve görüntülü arama gibi özellikleriyle, özellikle güvenli mesajlaşma ihtiyacı olan kullanıcılar için tercih edilen bir platform haline geldi.
5. Türkiye’nin İlk Yerli Mesajlaşma Uygulamalarından: LAFF Beta
Türkiye’de geliştirilen yerli sosyal medya ve mesajlaşma uygulamaları arasında dikkat çeken projelerden biri de Argela’nın geliştirdiği LAFF Beta.
Türk Telekom’un Ar-Ge ve teknoloji şirketi Argela tarafından geliştirilen LAFF Beta, Android ve iOS platformlarında kullanıma sunuldu. Uçtan uca güvenli şifreleme özelliği ile ön plana çıkan uygulama, hem yurtiçi hem de yurtdışında ücretsiz arama yapma imkanı sunuyor.
6. Sosyomat: Türkiye’nin Kaybolan Facebook Alternatifi
Sosyomat, 2006 yılında pillinetwork tarafından geliştirilen ve o dönemde Facebook’a en yakın alternatiflerden biri olarak görülen yerli bir sosyal medya platformuydu. Kullanıcılarına etiket tabanlı bir sistem sunarak ilgi alanlarına göre insanlarla tanışma ve iletişim kurma imkânı sağlıyordu. Bu özellik, özellikle bireylerin ortak ilgi alanlarını keşfetmesini ve yeni arkadaşlıklar kurmasını kolaylaştırıyordu.
Sosyomat, Türkiye’nin Facebook’a en yakın yerli sosyal medya platformlarından biriydi. Kullanıcılar etiketler ile ilgi alanlarını belirleyerek yeni insanlarla tanışabiliyor ve takip edebiliyordu.
Ancak Facebook’un ülkemizde hızla popülerleşmesi, Sosyomat’ın kullanıcı tabanını kaybetmesine neden oldu. 2012 yılında zarar ettiği gerekçesiyle kapatıldı.
Bu, Türkiye’de küresel devlerle rekabet etmenin zorluklarını gözler önüne seren önemli bir ders oldu.
7. Yaay: Türkiye’nin Twitter Alternatifi Olabilir mi?
Yaay ise 2020 yılında Türk Telekom tarafından geliştirilen ve Twitter’a rakip olma hedefiyle ortaya çıkan bir sosyal medya platformu olarak dikkat çekti. Kategorilere ayrılmış içerik yapısı, kullanıcıların ilgi alanlarına uygun paylaşımlar yapmasına olanak tanırken, puana dayalı rozet sistemi ile de platform içi etkileşimi teşvik etmeyi amaçladı. Kullanıcılar, paylaşımlarına gelen beğeni, alıntı ve yorumlarla puan kazanarak farklı rozet seviyelerine ulaşabiliyorlardı.
Ancak Yaay, henüz geniş bir kullanıcı kitlesine ulaşmış değil. Kullanıcı çekme ve etkileşimi artırma konusunda küresel rakiplerine kıyasla zorlanan platform, yerli sosyal medya uygulamalarının en büyük sorunlarından biri olan ana akım olamama kaderini paylaşma riskiyle karşı karşıya. Türkiye’den çıkacak başarılı bir sosyal medya platformunun, sadece yerli olmasına değil, aynı zamanda kullanıcı deneyimini sürekli iyileştiren ve yenilikçi bir yaklaşım sergileyen bir yapıya sahip olmasına ihtiyaç duyduğu açıkça görülüyor.
Türkiye’nin Yerli Sosyal Medya Geleceği: Başarılı Bir Platform İçin Ne Gerekiyor?
Bugüne kadar Türkiye’de geliştirilen yerli sosyal medya platformlarının çoğu ya küresel rakipleriyle rekabet edemedi ya da iş modelini değiştirmek zorunda kaldı.
Ancak bu, Türkiye’den başarılı bir sosyal medya devi çıkamayacağı anlamına gelmiyor. Scorp gibi platformların globalde başarı yakalaması, Ekşi Sözlük gibi platformların uzun süre ayakta kalması, İnci Sözlük’ün kültürel bir akım başlatması gibi örnekler, doğru pazarlama ve inovasyon ile Türkiye’den küresel bir sosyal medya platformu çıkabileceğini gösteriyor.
Peki sizce Türkiye’den çıkacak yeni bir sosyal medya platformu hangi özelliklere sahip olmalı? Fikirlerinizi bizimle paylaşmayı unutmayın!
Türkiye’de satışı Gerçekleşen e-ticaret şirketleri hangileri merak ediyorsanız tıklayın!
FounderN Kimdir?
FounderN, girişimcilik dünyasının en güncel haberleri, inovasyon odaklı içerikleri ve ekosistemin her bir parçasına değer katan çalışmalarıyla, faaliyet gösteren dinamik bir dijital medya platformudur. 2020 yılında “Girişim Haberleri” adıyla başlayan serüvenimiz, Eylül 2024 itibarıyla FounderN kimliği ile, girişimcilik ekosisteminin ilham veren dinamik sesi olma yolculuğuna devam ediyor. FounderN; teknoloji, girişim ve yatırım dünyasındaki gelişmeleri yaratıcı ve yenilikçi bir perspektifle sunarak iş dünyasının liderlerini, yatırımcılarını ve girişimcilerini sizlerle bir araya getirir.
FounderN olarak misyonumuz, yalnızca yaşanan son gelişmeleri paylaşmak değil, okurlarımızı bu gelişmelerin aktif bir parçası haline getirmek ve ekosistemin sürdürülebilir büyümesine katkı sağlamaktır. Ekosistemdeki en yeni gelişmelerden haberdar olmak, büyüyen bu topluluğun bir parçası olmak istiyorsanız, bültenimize abone olabilir, sosyal medya hesaplarımızdan bizi takip ederek ilham dolu bu yolculuğa katılabilirsiniz.
Bizimle Keşfetmeye Devam Edin: İlginizi çekebilecek diğer #Gündem Haberleri için tıklayın!
Foundern LinkedIn hesabına buradan ulaşabilirsiniz.
Foundern Instagram hesabına buradan ulaşabilirsiniz.
